Good morning Vietnam. Of “sin tiaw” in het Vietnamees. Vroeg opstaan om naar de luchthaven van Danang te rijden en de vlucht te nemen naar Ho Chi Minh (of Saigon) stad. We nemen afscheid van de locale gids Ai, de buschauffeur en zijn assistent.
Op de luchthaven zien we tamelijk veel luchthavenpersoneel met mond en neus maskers rondlopen. Deze keer willen ze zich beschermen tegen alle mogelijke griep virussen. Ook zie je soms Vietnamezen de volledige vlucht hun mond en neus masker ophouden. Bij het binnen komen of verlaten van het land loop je voorbij camera’s die uw lichaamstemperatuur meten. Alles OK, alles groen bij het passeren.
Bij aankomst in de miljoenenstad valt direct de nog grotere heksenketel in het verkeer op. Dit is de grootste en drukste stad van het land. In deze stad heerst een grote bedrijvigheid. Verkeersopstoppingen en files kennen ze in Saigon wel tijdens de spitsuren.
Saigon is echt druk met 5 miljoen brommers (oa Honda en Suzuki) op 8 miljoen inwoners. Bij het bekijken van het verkeer bovenaan het hotel in Saigon, is het net als een leger mieren die de kruispunten over wriemelen.
Sinds 1976 draagt de stad de naam van de leider Ho Chi Minh. De bevolking gebruikt de naam Saigon nog steeds voor de hele stad. Enkel op verschillende papieren en documenten staat er Ho Chi Minh ipv Saigon.
We komen in contact met een nieuwe locale gids, nl mevrouw Chi. Het woord Chi betekend energie. Dus zoals haar naam zou doen vermoeden, dachten we hier een spraakwaterval vol energie te verwachten. Helaas, meer dan “Ici c’est Ho Chi Minh” kwam er niet uit.
In de Vietnamese taal gebruiken ze verschillende toonhoogten. Dit maakt het niet eenvoudig natuurlijk om een woordje Vietnamees te leren. Maar boem boem verstaan ze hier wel hoor.
We zijn direct bij aankomst hier naar de Cu Chi tunnels gereden. Dit ligt juist buiten het stadscentrum ten noorden van Ho Chi Minh stad. Onderweg kom je veel aangeplante bomen tegen. Dit zijn rubberbomen en werden vroeger door de Fransen aangeplant. Het rubber diende dan voor het vervaardigen van Michelin banden.
Toen de laatste Franse troepen in 1956 het land verlieten, namen de Amerikanen hun plaats in. Zij steunden de Zuid Vietnamese regering met geld en wapens. Volgens de Amerikanen moest de communistische opmars met alle middelen tot staan worden gebracht. Het noorden van Vietnam was communistisch en het zuiden was kapitalistisch. Doordat de verkiezingen er niet kwamen voor de hereniging van noord en zuid, nam de spanning tussen noord en zuid toe. Er ontstond een burgeroorlog tussen noord en zuid. Het bleek dat het Zuid Vietnamese leger niet opgewassen was tegen de goed gemotiveerde guerrilla’s van de Viet Cong. De Verenigde staten besloten om grondtroepen te sturen. Met de komst van de Amerikanen is de toestand alleen maar verergerd. In 1968 voerden eenheden van de Viet Cong en het Noord Vietnamese leger een verrassingsaanval uit op 28 steden in het midden en zuiden van het land. Dit gebeurde op Tet, het Vietnamees nieuwjaar. Al na enkele dagen moesten de aanvallers de meeste steden weer prijsgeven. Het Tet offensief was een militaire mislukking, maar de politieke winst was enorm. Van dan af begonnen er meer Amerikanen te geloven dat de oorlog niet te winnen was. Er waren wereldwijd protesten tegen de oorlog. De Amerikanen konden de oorlog niet op hun voorwaarden voeren en moesten erkennen dat ze tegen een onzichtbare vijand streden. De Vietnam oorlog had ook invloed op de omringende landen. Tijdens de oorlog werd napalm, bommen en ontbladeringsmiddelen gebruikt. In juni 1969 kondigde president Nixon de gefaseerde terugtrekking van Amerikaanse troepen aan. Vredesbesprekingen werden er gehouden. Er werden zelfs B-52 bombardementen uitgevoerd boven Hanoi en Haiphong. Op 27 januari 1973 kwam dan de wapenstilstand door verdrag het in Parijs. De Amerikaanse gevechtstroepen moesten binnen de 60 dagen het land verlaten. De oorlog was wel gedaan, maar de vijandigheden gingen gewoon door. Daarna kwam de val van het zuiden en Saigon werd omgedoopt tot Ho Chi Minh. Een eerbetoon aan de in 1969 overleden leider. In 1976 vond er in het hele land verkiezingen plaats en werd in juli 1976 het land herenigd.
In Cu Chi ligt een gigantisch ondergronds tunnelcomplex dat tijdens de Vietnam oorlog diende als schuilplaats voor de Viet Cong tegen de bombardementen. Dit is de meest gebombardeerde plaats geweest tijdens de oorlog.
De eerste tunnels werden gebruikt voor de strijd tegen de Fransen en om munitie in op te slaan. De Viet Cong breidde het tunnelstelsel uit tot een netwerk van 250 km lang (3 tot 9 m diep). Deze tunnels werden volledig met de hand uitgegraven. Er verrees een complete ondergrondse stad, met woon en slaapvertrekken, opslagplaatsen, commandoposten, opslagplaatsen, keukens en operatiekamers.
Eerst kregen we een didactische voorstelling, dat een beeld gaf hoe deze oorlog tussen een onzichtbare vijand en een machtig leger verliep. Een Vietnamese gids in een legergroen camouflagepakje toont hoe je doorheen een klein luikje van 25 op 30 cm, volledig weggestopt onder dichte bladeren, in zo’n smalle tunnel verdwijnt. Geen lachertje en enkel doenbaar voor die tenger gebouwde Vietnamezen. De tunnels waren gebouwd op 3 niveaus. De 3 niveau’s waren met elkaar verbonden. Het onderste niveau was verbonden met een rivier en kon dienst doen als vluchtroute. Ook in de tunnels waren er nog boobytraps, voor het geval de vijand in de tunnels terecht kwam. De Amerikaanse tunnelratten zaten hier in een val. De Viet Cong was vooral ’s nachts actief en voerde dan verrassingsaanvallen uit. Er waren gecamoufleerde verluchtingsgaten. Honden die de Amerikanen hebben ingezet om de tegenstander op te sporen in de tunnel werden misleid. Het unieke aan de keuken was dat de rook 300 meter verder er kon uitkomen. De Amerikanen maar bombarderen op de verkeerde plaats. Er werd hier ook een demonstratie gegeven van de verschillende boobytraps, zoals oa een klaprooster met scherpe bamboesperen. Verder zag ik daar ook een deur boobytrap met scherpe ijzeren pinnen. Er weerklonken bombardementen hier ter plaatse. Er was hier namelijk een oefenterrein om beschietingen te doen.
We mochten dan allemaal eens in de tunnels gaan kruipen. Ongeveer 1.2 m hoog en 60 cm breed, een gereconstrueerde tunnel gemaakt voor de iets dikkere Europeaan. Opletten van de steile trap naar beneden, of je zit hier direct onder de grond. Niet te doen om hier langere tijd in te verblijven in deze benauwende en tamelijk hete tunnels. Tijdens de oorlog droeg men speciale zwarte sandalen, gemaakt van oa de rubber in de buurt. Wat je hier ziet is wel indrukwekkend en interessant om te zien. Je moet hier geweest zijn om te begrijpen waarom de Amerikanen moesten afdruipen. Eigenlijk konden de Amerikanen de oorlog niet op hun voorwaarden voeren en moesten erkennen dat ze tegen een onzichtbare vijand streden. Zoals je hier ziet zou ik zeggen dat terreinkennis wel degelijk een belangrijk voordeel is tijdens het voeren van oorlog. Uiteindelijk zijn de tunnels vernietigd geweest met B-52 bombardementen.
Hier kon je ook een demonstratie zien hoe men de pannenkoeken witte loempia vellen maakte. Een rijst plant kan 15 tot 25 rijstkorrels afgeven. We zagen de handmatig bediende toestellen opdat ze de witte rijstkorrel verkregen uit de rijstplant. Er werd een deeg gemaakt met oa rijst en kokosmelk. Een vrouw goot de deeg op een hete plaat en men dekte die af. Daarna gebruikte men een rol om het vel van de hete plaat te halen. Daarna mochten ze drogen in de zon op lange droogrekken. Men hoorde het gekraak tijdens het drogen.
We zijn dan naar het oorlogsmuseum geweest in Saigon. Aan de ingang zag je helikopters, legervliegtuigen, tanks, bommen, raketten en ander zwaar legermateriaal.
Het museum had 2 verdiepingen. Je kon hier foto's en artikels vinden over de protestbewegingen tegen de Vietnam oorlog vanuit verschillende plaatsen in de wereld, foto's en uitleg over oorlogsbeelden, alle gedetailleerde kosten van de oorlog, aantal slachtoffers. Je kon vergelijkingen zien tussen de Vietnam oorlog en de tweede wereldoorlog. Op de benedenverdieping waren verschillende gebruikte wapens en landmijnen zichtbaar. Er was zelfs een wapen bij die uit België kwam. Het meest onder de indruk was ik in de benedenzaal waar je foto's van kinderen en mensen kon zien met verminkingen ten gevolge van de napalmbommen en ontbladeringsmiddelen. Niet voor gevoelige mensen. Het doet je eventjes stil worden. Ook de beroemde foto die de wereld rondging van een weglopend meisje, tijdens de bombardementen, was er te zien. Het is belangrijk om de volgende generaties bewust te houden van de vreselijke gruwelijkheden tegen de mensheid. Helaas blijven oorlogen op andere plaatsen in de wereld in het nieuws komen van vandaag.
Meestal stelt men zich de vraag, hoeveel heeft de oorlog gekost. Maar men stelt zich meestal niet de vraag, wat heeft de oorlog opgebracht. Flinke winsten en tewerkstelling in de wapen en militaire industrie. Bij het verlaten van Vietnam, hebben de Amerikanen er voor gezorgd dat er Amerikaanse bedrijven opgericht werden in Vietnam.
De relatie tussen de Vietnamezen en de Amerikanen is na de oorlog normaal. Er is geen haat naar de Amerikanen toe. De Amerikanen zijn nu zeker welkom in Vietnam, omdat zij geld binnenbrengen in het land via het toerisme. Men bekijkt het puur economisch. Misschien niet duidelijk waarneembaar, maar toch zag ik een vrachtwagen of een monddoek waarop de Amerikaanse vlag stond.
Daarna hebben we een stadsrondrit gemaakt in Saigon. We zijn langs het operagebouw en het kolossale rechthoekige “Paleis van de hereniging” gereden. We zijn dan aan een plein gestopt waar zich de kathedraal Notre Dame en het hoofdpostkantoor zich bevonden. De kathedraal, een neoromaans bouwwerk, is uit rode baksteen opgetrokken. Het hoofdpostkantoor is een goed voorbeeld van de Franse bouwstijl rond de eeuwwisseling. Binnen valt het dak op van ijzer en glas, in de vorm van een halve cilinder. Achteraan kan je een groot portret zien van Ho Chi Minh. Aan het hoofdpostkantoor zagen we een pasgetrouwd koppel. Bruiloften zijn grote sociale gebeurtenissen in Vietnam.
Vooral na de oorlog was er in Vietnam een baby boom. Om de snelle bevolkingsgroei af te remmen, propageert de regering het kleine gezin met hooguit 2 kinderen. Eigenlijk willen ze meerdere nakomelingen, omdat kinderen de garantie vormen voor een verzorgde oude dag en ze kunnen meewerken in het gezin. De Vietnamese bevolking bestaat uit 45% vrouwen en 55% mannen.
De economie van Vietnam groeit nu in een adembenemend tempo. De vrije markt is er nu overvloedig aanwezig. De economie draait op volle toeren en de mensen kijken vooruit. Vietnam is een Aziatische tijger geworden. Keerzijde van de medaille is een steeds grotere kloof tussen stad en platteland, toenemende corruptie en meer sociale spanningen. Rond de grote steden ontstaan enorme industriegebieden. Je kan talrijke schoenenfabrieken vinden in de buitenwijken van Saigon. Ook de koffieteelt in het hoogland heeft enorm aan betekenis gewonnen en is na rijst en rubber het belangrijkste agrarische product van Vietnam. Andere belangrijke landbouwproducten zijn maïs, suikerriet, cassave, gierst, sojabonen, tropische vruchten, hout en jute. Ik heb hier op verschillende plaatsen veel houtverwerkingsbedrijven gezien.
In Vietnam is er ook een probleem ten gevolge van de ongecontroleerde houtkap, stroperij en kaalslag van het bos voor de landbouw. Daarnaast ook een grote bevolkingsdichtheid, toenemende industrialisering, de ecologische verwoestingen tijdens de Vietnam oorlog: het zijn allemaal factoren die voor de verstoring van het milieu in Vietnam verantwoordelijk zijn.
Nu nog een groepsfoto voor het standbeeld van Ho Chi Minh. Ziezo, de groepsfoto's zijn genomen. Hééééé dis, nog een foto! De meest opvallende medereiziger, altijd achteraan en altijd de laatste. Maar we konden er eigenlijk niet kwaad op worden hé. De Vietnamezen zouden toch niet begrijpen dat we onze kwaadheid of woede hier zouden uiten. Dit komt voor hun over als zeer onbeleefd en het levert niets op. Je bereikt hier meer met de glimlach, door kalm te blijven en rustig uit te leggen wat U wil. De politiekers van bij ons kunnen hier iets van leren.
In ons hotel in Saigon hadden we een prachtig uitzicht op het dak of vanuit het restaurant. Het avondeten met zicht op Saigon by night. Kleine rode stipjes of vuurvliegjes waren zichtbaar voor het raam. Het andere restaurant in het hotel met buffet was te druk en niet gezellig.
Bij het rustig liggen op mijn bed in de hotelkamer had je het gevoel dat het gebouw in beweging was.
In de hotels draagt het vrouwelijke personeel een "ao dai", een traditioneel broekpak.
's avonds hebben we nog een avondwandeling gemaakt in Saigon. Men kon hier in Vietnam boeddha's vinden van het verleden, het heden en de toekomst. Hier kwam je de levende boeddha's tegen die u naar de zevende hemel brachten met hun goed zichtbare ronde vormingen. Ik was het hotel juist buiten gestapt en die vrouwen kwamen al op je af. Geen inleidende vragen zoals "Where are you from"; "How are you". Neen, direct to the point. Boem Boem voor 30 dollar. Na lang aandringen deden ze zelfs de prijs zakken naar 20 dollar. Als ze zien dat de vis niet bijt, dan zijn ze weg.
Prostitutie is eigenlijk illegaal in Vietnam. Eigenlijk merk je in het centrum en in het zuiden van Vietnam dat deze business toch niet zo verborgen wordt gehouden. Waar hebben de Amerikanen verbleven tijdens de Vietnam oorlog? Jawel, in het centrum en in het zuiden van Vietnam. Langs de straten zag ik ook regelmatig borden of panelen, met waarschuwingen voor het gevaar van hiv en aids.
De gezondheidszorg is in Vietnam een overheidszaak en is redelijk goed ontwikkeld. Medische zorg is gratis en staat voor iedereen ter beschikking.
Voor een dancing nabij het hotel waren de jongeren aan het paraderen met hun nieuwste Honda of Suzuki brommer. Sommigen gaven aan de ingang van de parking de brommer aan de portier. De portier parkeerde de brommer aan de ene kant. Anderen mochten zelf hun brommer parkeren aan de andere kant. Ik zag hier dolenthousiaste jongeren die een feestje gingen bouwen in de dancing.
Ziezo de strijd is hier gestreden in Vietnam. Niet tegen de Viet Cong, maar tegen de hitte, de vermoeidheid, de vergassing door de brommers, de Vietnamese verkopers, de opdringerige taxi rijders, de insecten, de boobytraps en de “duizend bommen en granaten”. Zoals de Amerikanen dit deden, verlaten wij ook het Vietnamees grondgebied. Hier sneuvelen 8 mensen in de groep, maw 8 mensen reizen niet verder mee naar Cambodja. Het is een fantastische reis geworden hier in Vietnam. We vertrekken naar de luchthaven, en nemen daar afscheid van de locale gids Chi, de buschauffeur en zijn assistent.
